Thames Nehri kıyısındaki ünlü Tate Modern Sanat Müzesi’ni gezerken, gözüm Thames’in üzerinde süzülen “Millenium” yaya köprüsüne takıldı. İçim üzüldü…
Zira İngiliz, karşı tarafta Thames’in kuzey kıyısında 600 yılından bu yana Londra’nın siluetini süsleyen Aziz Paul Katedrali’nin görüntüsünü incitmemek için, bir mühendislik harikası olan Millenium Köprüsü’nü 2000 yılında yaratmıştı.
Arup Mühendislik imzasını taşıyan, 350 metre uzunluğunda ve 4 metre genişliğindeki köprü, yukarı yükselen kuleler kullanmadan, yatay çelik gergi sistemiyle platform altındaki iki ayakla Thames’i geçmiş ve Aziz Paul’ün muhteşem kubbe görüntüsünü taciz edebilecek herhangi bir yükselmeye izin verilmemişti.
Ne yazık ki bizler, İngilizler ile aynı hassasiyet ve yaratıcılığı Haliç Metro Köprüsü’nde gösteremedik. Köprünün 50 metre yüksekliğindeki ayakları ve metal gergileriyle Ser-i Mimaran-ı Cihan Koca Sinan’ın başyapıtlarından Süleymaniye Camii’ni taciz etmeye, İstanbul’umuzun siluetini bir kez daha delip geçmeye yelken açtık.
Çok önceden yazıp söylemiştim. Köşeyazarlarımız şimdi yazmaya başladılar. Artık ağlamak için çok geç… Dünya’nın harikalarından bir tanesinin önüne, Haliç’in ortasına iki kuleli köprü daha proje safhasında UNESCO Dünya Mirası Merkezi’nin dahi itirazlarına neden olurken, Başkan’ım Mimar Kadir Abim bu duruma nasıl izin verdi bilemiyorum, çözemiyorum.
Zeytinburnu’nda yapılan, ancak bazı açılardan Tarihi Yarımada’nın İstanbul’u İstanbul yapan siluetine, ufuk çizgisine limon sıkan kulelerin gözden kaçmış olmasını belki bazıları affedebilir. Bu gökdelenler epey uzaktalar, sur dışındalar, gafil avlanmış olabilirsiniz. Ancak Süleymaniye’nin bağrına iki kazık çakılmasını ne kimse, ne de tarih affeder!..
“Teknik olarak başka türlü olamıyordu” demeyiniz Başkan’ım, doğru çözümler var… London Millenium Köprüsü var, büyük kemerli demiryolu köprüleri var, başkaları da var… Ben olsam, köprüyü su üstünden hiç yapmaz, Haliç’in iki kıyısındaki yaklaşma rampa eğimlerini önceden ayarlar ve Metro’yu “Müzekent İstanbul” projemde önerdiğim gibi, Haliç’in altına düşündüğüm sualtı otoparkının içinden geçirir, Altın Boynuz’u ve Dünya Mirası camilerimizi metal bir yapı ile rahatsız etmezdim…
Prof. Dr. Ahmet Vefik Alp
Y. Müh. Mimar Kentbilimci
