Obezite, son 30 senede çocuklar arasında iki katına, gençler arasında ise üç katına çıkmıştır. ABD’de yapılan bir araştırmada, 1980 yılında yaşları 6-11 arasındaki obez çocukların oranı yüzde 7 iken; 2010 da bu oran yüzde 18’e çıkmış.
Aynı şekilde yaşları 12-19 arasındaki obez çocukların oranı, aynı dönem içinde yüzde 5’ten yüzde 18 ’e yükselmiş. 2010 ’da çocukların ve gençlerin üçte birinden fazlasının fazla kilolu veya obez olduğu görülmüş.
Fazla kilolu olmak; belli bir boyda yağ, kas, kemik, su toplamının fazla olması veya bunların bir kombinasyonu olarak tanımlanır. Fazla kilolu veya obez olmak, kalori dengesizliğinin bir sonucudur. Alınan kalorilere göre çok az kalori harcanmaktadır. Bunlar çeşitli genetik, davranışsal ve çevresel faktörler tarafından etkilenir.
ÇOCUKLUK OBEZİTESİNİN SAĞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ…
Çocukluk obezitesinin sağlık ve zindelik açısından etkileri uzun vadeli olabilir.
Şu anki etkileri…
Obez gençlerin kalp-damar hastalıklarına yakalanmak konusunda riskleri daha fazladır (yüksek kolesterol ve yüksek kan basıncı). Yapılan çalışmalarda 5-17 yaşlarını kapsayan bir grupta, obez gençlerin yüzde 70’i kalp-damar hastalıkları risk faktörlerinin en az birine sahipti. Obez gençlerin diyabet olma riskleri fazladır. Bu durumda kandaki glikoz düzeyleri, diyabete yatkınlığa işaret etmektedir. Obez çocuk ve gençler; kemik ve eklem problemleri, uyku apnesi, sosyal ve psikolojik problemler (kendine güven eksikliği, dalgalanma) açılarından daha fazla risk taşırlar.
Uzun vadeli sağlık etkileri…
Obez çocuklar ve gençler, yetişkin olduklarında da obez olma eğilimindedirler. Bu nedenle kalp krizi, tip 2 diyabet, felç, çeşitli kanser türleri ve osteoartrit hastalıkları konusunda daha fazla risk altındadırlar. İki yaş gibi erken bir yaşta obez olan bir çocuğun, yetişkinlikte obez olma riski daha fazladır. Aşırı kilo ve obezitenin birçok kanser türüne yakalanma riskini artırdığı düşünülmektedir. Bu kanser türleri arasında göğüs, kolon, rahim içi, yemek borusu, böbrek, pankreas, safra kesesi, tiroid, yumurtalık, rahim ağzı, prostat, omurilik tümörü ve Hodgkin’s lenfoma sayılabilir.
ÖNLEMLER…
Sağlıklı yemek yeme ve fiziksel aktivite gibi sağlıklı yaşam biçimi alışkanlıkları ile obezite ve ilgili hastalıklara yakalanma riski azaltılabilir. Çocuk ve gençlerdeki yemek yeme ve egzersiz alışkanlıkları, birçok toplumsal etmenden kaynaklanabilir. Aileler, topluluklar, okul, çocuk bakımı, medikal bakım yerleri, inançla ilgili kurumlar, hükümet birimleri, basın, yiyecek ve içecek endüstrisi ve eğlence endüstrileri, obeziteyi etkileyen toplumsal etmenler arasında sayılabilir. Okul, güvenli ve destekleyici bir çevre yarattığı için, sağlıklı yaşam alışkanlıklarını desteklemede özel önem taşır. Okulda öğrencilere sağlıklı yemek yeme ve fiziksel aktivite alışkanlıkları ve davranış biçimleri aşılanır.
Uzm. Dr. Sinan İBİŞ
