7-13 Nisan Dünya Sağlık Haftası dolayısıyla, Türkiye’deki sigara kullanım oranları masaya yatırıldı. Bayındır İçerenköy Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölüm Başkanı Prof. Dr. Firuz Çelikoğlu’nun açıklamalarına ve istatistiki verilere göre Türkiye’de sigara kullanım oranı, yüzde 21 ile OECD ülkeleri sıralamasında hala çok aşağıda… Sağlıklı bir toplum ve refah bir ülke için uzmanlar sigarayı bırakmaya çağırıyor!
Türkiye’de 2003’te yüzde 32 olan sigara kullanım oranı, son 10 yılda yapılan kampanyalar ve sigaranın zararları konusunda bilinçlendirme çalışmaları sayesinde yüzde 9’luk bir düşüşle yüzde 21 oranına geriledi. Rakamlar sigaraya karşı açılan savaşta başarılı olunduğunu gösterse de Türkiye, yetişkinler arasında yüzde 21’lik kullanım oranıyla OECD ülkeleri sıralamasında hala alt sıralarda… OECD ülkeleri arasında yüzde 15’ten daha az bir oranla İsveç, İzlanda, Avustralya ve ABD, günlük sigara içme düzeyi en düşük olan ülkeler sıralamasında önlerde yer alıyor.
SİGARANIN EN BÜYÜK TEHLİKESİ KOAH HASTALIĞI…
Bayındır İçerenköy Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölüm Başkanı Prof. Dr. Çelikoğlu’nun açıklamasına göre, sigaranın insan sağlığında yarattığı birçok tehlikenin içinde en büyüğü olarak KOAH hastalığı ön plana çıkıyor. Bir akciğer hastalığı olan KOAH, amfizem ve kronik bronşiti kapsıyor. KOAH’nın en sık görülen belirtisi, akciğere giren ve akciğerden çıkan havayı nefes darlığına neden olacak derecede kısıtlamasıdır. Sigaranın neden olduğu KOAH, çalışma yaşındaki toplum kesimini çalışamaz hale getirerek, ülkelerin ekonomisini de olumsuz etkiliyor. Bu nedenle gelişmiş toplumlar, sigara içme oranını düşürmek için çok büyük mücadeleler veriyorlar.
Prof. Dr. Firuz Çelikoğlu, KOAH’a karşı sizin ve ailenizin alması gereken önlemleri şöyle sıralıyor:
SİGARAYI BIRAKIN!..
Bir sigara tüketimi nedenli hastalık olan KOAH’ın ilerlemesini durdurmak için tek önlem sigarayı bırakmaktır. Diğer bütün tedaviler, sadece hastalığın verdiği sıkıntıları geçici olarak azaltır. 20 yılda ortalama günde 1 paket sigara içen kişiler, 1 aya yakın bir zamandır öksürüyorlarsa (çoğunlukla bu sigara öksürüğü diye normal kabul edilir), balgam çıkartıyorlarsa ve her yıl kış aylarında sık tekrarlayan soğuk algınlıkları geçiriliyorsa, bu kişilerde KOAH başlıyor mu diye araştırılmalıdır. KOAH tetkikleri, basit bir “spirometri” tetkiki, düşük dansiteli akciğer bilgisayarlı tomografisi ve gerekirse “bronkoskopik teknikler, bronş lavajı sitolojisi” ile yapılmaktadır.
SİGARA BAĞIMLILIĞI TEDAVİSİ…
Sigara içmek, karmaşık ve birden çok etkenin söz konusu olduğu bir bağımlılık türüdür. Çeşitli sosyal ve klinik faktörler, bazı tiryakiler için sigarayı bıraktırmayı daha da zorlaştırabilir. Sigara tiryakilerinin yalnızca yüzde 3-5’i yardımsız sigarayı bırakabilir. Klinik çalışmalar, farmakolojik tıbbi tedavi metotlarının tütün bağımlılığının tedavisinde motivasyon desteği ile birlikte etkili olduğunu ve tekrar sigaraya başlamayı önlediğini göstermiştir. Özellikle kadınlarda, sigaranın bırakılmasına bağlı kilo alımını azaltmıştır. Farmakolojik ve nikotin replasman metotları ile sigara bırakılması, depresyon ya da alkolizm öyküsü veya solunum-kalp-damar hastalıkları gibi eşlik eden sigaraya bağlı hastalıkları bulunan sigara tiryakilerinde, kadınlarda ve sigarayı bırakmakta isteksiz ya da başarısız olanlarda tütün bağımlılığının tedavisi için tek seçenektir. Sigara içmek sadece bir alışkanlık değildir, nikotin bağımlılığıdır. Nikotin, eroin ve kokain kadar bağımlılık yapan bir maddedir. Çok güçlü bir bağımlılık olan nikotin bağımlılığı, Dünya Sağlık Örgütü tarafından da tıbbi bir hastalık olarak tanımlanmaktadır.
SİGARAYI BIRAKMAK İÇİN İSTEMEK YETERLİ Mİ?
İstekli olmak; sigarayı bırakabilmek için önemli olmakla beraber, tek başına yetersiz kalmaktadır. Herhangi bir yardım almadan, kendi iradeleriyle sigarayı bırakmaya çalışanların sadece yüzde 2’sinin başarılı olabildiğini biliyor muydunuz? Sigara bağımlılığının gücü ve doğası, sigara bırakma denemelerinin çoğunu başarısız kılmaktadır. Tıbbi tedavi, beyindeki bağımlılık merkezlerini hedef almaktadır. Nikotin replasman tedavisi, nikotin kesilmesinin neden olduğu psikolojik ve fiziksel yoksunluk sıkıntılarını düzeltir. Farmokolojik tedavi, dopaminin mezolimbik sistemdeki etkisini artırır. Korku, huzursuzluk, hiddet, anksiyete, konsantrasyon güçlüğü, depresyon ruh hali ve rahatsızlık gibi durumları azaltır.
