<\/p>\n

K\u0131\u015f aylar\u0131n\u0131n gelmesiyle birlikte daha s\u0131k duymaya ba\u015flad\u0131\u011f\u0131m\u0131z ve halk aras\u0131nda soba zehirlenmesi olarak tabir edilen \u201ckarbonmonoksit zehirlenmeleri\u201d yeniden g\u00fcndemde. \u00d6zellikle Van Depremi\u2019nin ard\u0131ndan, \u00e7ad\u0131rda k\u00f6t\u00fc hava ko\u015fullar\u0131na kar\u015f\u0131 ya\u015fam m\u00fccadelesi verenlerin ya\u015fad\u0131klar\u0131 ciddi risklerin ba\u015f\u0131nda karbonmonoksit zehirlenmeleri geliyor.<\/p>\n

Peki bildi\u011fimiz ve s\u00fcrekli duydu\u011fumuz halde bir t\u00fcrl\u00fc engel olamad\u0131\u011f\u0131m\u0131z karbonmonoksit zehirlenmesi nedir? Neden engel olam\u0131yoruz? Karbonmonoksit zehirlenmeleri konusundaki bilinmeyenleri, Hisar Intercontinental Hospital G\u00f6\u011f\u00fcs Hastal\u0131klar\u0131 B\u00f6l\u00fcm\u00fc Uzman\u0131 Dr. Orhan Dalk\u0131l\u0131\u00e7 ile konu\u015ftuk:<\/p>\n

Karbonmonoksit zehirlenmesi nedir? Nas\u0131l olu\u015fur?<\/strong><\/p>\n

Karbonmonoksitin, \u00f6zellikle yanamayan k\u00f6m\u00fcr ve alevi s\u00f6nen t\u00fcp veya do\u011falgazdan \u00e7\u0131kan, solunum yolu ile kana kar\u0131\u015ft\u0131\u011f\u0131nda kandaki oksijenin yerine ge\u00e7erek doku hipoksisi olu\u015fturan renksiz, kokusuz ve tahri\u015f edici olmayan bir gazd\u0131r. S\u0131v\u0131 ve kat\u0131 yak\u0131tlar\u0131n tam olarak yanmad\u0131\u011f\u0131 durumlarda ortaya \u00e7\u0131kar. Renksiz ve kokusuz oldu\u011fu i\u00e7in; ki\u015fi soluyarak zehirlendi\u011fini kolay kolay hissedemez. Yava\u015f yava\u015f kandaki oksijeni d\u00fc\u015f\u00fcren bu gaz, hissedilemedi\u011fi i\u00e7in ki\u015fide anla\u015f\u0131lamayan bir yorgunlu\u011fa sebep olur. Zehirlenen ki\u015fi \u00f6yle bir hale gelir ki yatt\u0131\u011f\u0131 yerden do\u011frulamaz, elini kolunu hareket ettiremez. Hatta ve hatta o anda zehirlendi\u011fini anlasa bile yerinden kalk\u0131p \u015fofbenin d\u00fc\u011fmesini kapatamaz, cam\u0131 veya kap\u0131y\u0131 a\u00e7amaz. Ba\u011f\u0131rmak istese de sesi \u00e7\u0131kmaz; uykuya meyil, \u015fuur bulan\u0131kl\u0131\u011f\u0131, solunum s\u0131k\u0131nt\u0131s\u0131 sonra da solunum ve kalp durmas\u0131 sonucu sessiz bir \u00f6l\u00fcm ger\u00e7ekle\u015fir. \u00dclkemizde en s\u0131k nedeni koval\u0131 k\u00f6m\u00fcr sobalar\u0131n\u0131n iyi \u00e7ekmeyen bacalara ba\u011flanmas\u0131ndan kaynaklan\u0131r. Bunun d\u0131\u015f\u0131nda \u015fofben, kombi, borusuz soba, ocak, f\u0131r\u0131n, mangal gibi karbonmonoksit yayma olas\u0131l\u0131\u011f\u0131 olan etkenlerle de zehirlenme ger\u00e7ekle\u015febilir.<\/p>\n

Karbonmonoksit zehirlenmesi oldu\u011fu nas\u0131l anla\u015f\u0131l\u0131r?<\/strong><\/p>\n

Zehirlenme \u015fiddeti karbonmonoksit gaz\u0131n\u0131n kana kar\u0131\u015fma oran\u0131yla uyumludur. Ki\u015fide e\u011fer \u00f6l\u00fcm olmad\u0131 ise akut zehirlenmelerde genellikle uyu\u015fukluk, morarma, ba\u015f a\u011fr\u0131s\u0131, ba\u015f d\u00f6nmesi, uykuya meyil, nefes darl\u0131\u011f\u0131, morarma, bulant\u0131, kusma, g\u00f6rme bozuklu\u011fu, zihin bulan\u0131kl\u0131\u011f\u0131, bayg\u0131nl\u0131k ve koma gibi belirtiler g\u00f6r\u00fclebilir. Bununla birlikte, belirtisiz veya spesifik olmayan belirtiler de hastan\u0131n de\u011ferlendirmesinde kar\u0131\u015f\u0131kl\u0131l\u0131\u011fa yol a\u00e7abilir. Tan\u0131 i\u00e7in klinik \u015f\u00fcphenin duyulmas\u0131 \u00e7ok \u00f6nemlidir. Te\u015fhiste kullan\u0131lan en de\u011ferli laboratuvar testi karboksi hemoglobin (COHb) d\u00fczeyi \u00f6l\u00e7\u00fcm\u00fcd\u00fcr. Karbonmonoksit zehirlenmesinin belirti ve bulgular\u0131 kandaki karboksi hemoglobin miktar\u0131 ile orant\u0131l\u0131 olarak de\u011fi\u015fir.<\/p>\n

Kandaki karboksi hemoglobin d\u00fczeyleri ve sonu\u00e7lar\u0131…<\/strong>\u00a0<\/p>\n

Kandaki karboksi hemoglabin d\u00fczeylerine g\u00f6re karbonmonoksit zehirlenmesi; hafif orta ve \u015fiddetli olarak da s\u0131n\u0131fland\u0131r\u0131l\u0131r. Ek olarak e\u011fer g\u00f6\u011f\u00fcs a\u011fr\u0131s\u0131 ve kalp hastal\u0131\u011f\u0131 \u00f6yk\u00fcs\u00fc varsa kalp elektrosu ve kardiyak enzimler istenmelidir.<\/p>\n

– % 0: Genellikle belirti yok<\/p>\n

– % 10-20: Zonklay\u0131c\u0131 ba\u015f a\u011fr\u0131s\u0131, nefes darl\u0131\u011f\u0131, karar vermede zay\u0131flama, bulant\u0131, ba\u015f d\u00f6nmesi, g\u00f6rme bozuklu\u011fu, yorgunluk,<\/p>\n

– % 40: Bilin\u00e7 bulan\u0131kl\u0131\u011f\u0131, bayg\u0131nl\u0131k, h\u0131zl\u0131 soluma ve \u00e7arp\u0131nt\u0131,<\/p>\n

– % 50-60: Solunum yetmezli\u011fi, kopma, havale, hipotansiyon, epileptik durum,\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0<\/p>\n

– Daha y\u00fcksek oranlarda ise \u00f6l\u00fcm olu\u015fur.\u00a0\u00a0<\/strong><\/p>\n

Zehirlenme s\u00f6z konusuysa yap\u0131lmas\u0131 gerekenler…<\/strong><\/p>\n

– Zehirlenme \u015f\u00fcphesi olan vakalar derhal hastaneye ula\u015ft\u0131r\u0131lmal\u0131d\u0131r.<\/p>\n

– Karbonmonoksit zehirlenmesinin tedavisi, klinik duruma ve kandaki karboksi hemoglobin miktar\u0131na g\u00f6re y\u00fcr\u00fct\u00fclmelidir.<\/p>\n

– Hastalar g\u00fcvenlik \u00e7emberine (oksijen, damar yolu a\u00e7\u0131lmas\u0131, vital ve kardiyak monit\u00f6rizasyon) al\u0131nd\u0131ktan sonra havayolu, dola\u015f\u0131m ve solunum sistemi de\u011ferlendirilir.<\/p>\n

– Karbonmonoksit zehirlenmesi \u015f\u00fcphesi olan veya tan\u0131s\u0131 alan her hastaya h\u0131zla y\u00fcksek dozda (tercihen %100 oksijen tedavisi ba\u015flanmal\u0131d\u0131r).<\/p>\n

– Orta \u015fiddetli Karbonmonoksit zehirlenmesinde, ayn\u0131 tedavi yap\u0131lmakla beraber kalp, sinir sistemi fonksiyonlar\u0131 yak\u0131ndan takip edilir.<\/p>\n

– A\u011f\u0131r Karbonmonoksit zehirlenmesinde, COHb % 40\u2019dan fazlad\u0131r. Kardiovasik\u00fcler ve n\u00f6rolojik belirtiler tabloya h\u00e2kimdir. D\u00f6rt saatlik % 100 oksijen tedavisine ra\u011fmen hasta d\u00fczelmezse, hiperbarik oksijen tedavisine gerek vard\u0131r. Hasta yat\u0131r\u0131larak tedavi edilmelidir.<\/p>\n

\u00a0<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

K\u0131\u015f aylar\u0131n\u0131n gelmesiyle birlikte daha s\u0131k duymaya ba\u015flad\u0131\u011f\u0131m\u0131z ve halk aras\u0131nda soba zehirlenmesi olarak tabir edilen \u201ckarbonmonoksit…<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":20311,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[7],"tags":[9332,9331,7280,9330,8468],"yoast_head":"\n