Sonbahar ve kış ayları, grip ve soğuk algınlığına en çok yakalandığımız dönemlerdir. Bu hastalıklara yakalanma nedenimiz ise, üst solunum yollarına bulaşabilen farklı virüslerdir.
Genellikle bağışıklık sistemimizin işlevindeki azalmaya paralel olarak, vücudumuz virüslere karşı savunmasız hale gelir ve gribal enfeksiyonlar kapımızı çalar. Dolayısıyla, vücudunuzun savunma sistemini kuvvetlendirmeniz oldukça önemlidir.
Bağışıklık sisteminin işlevlerini etkileyen en önemli faktörlerden birisi de beslenmedir. Güçlü bir savunma sistemi için yeterli ve dengeli bir beslenme programını takip etmek, fiziksel olarak aktif bir yaşam sürmek, sigara ve alkolden kaçınmak şarttır.
VÜCUDUMUZU SAVUNAN DOĞAL İLAÇLAR…
Gribal enfeksiyonlardan korunabilmek için yeterli ve dengeli bir beslenme planımız olmalıdır. Diyetinizde özellikle bağışıklığın güçlenmesinde etkili olan çinko, demir, selenyum, bakır gibi mineraller ile C vitamini, A vitamini (Beta-Karoten), D, E, B6, B12 ve Folat gibi vitaminlerden zengin besinlere yer vermelisiniz. Ayrıca, Omega-3 ve Omega-6 Yağ asitleri, probiyotikler ve antioksidanlardan zengin yiyecekleri arttırmakta fayda var.
SARIMSAK ve YOĞURT…
Sarımsak; içerdiği selenyum minerali, bazı enzimler, quersetin ve siyanidin biyoflavanoidleri, C, E ve A vitamini, niasin, B1, B2 vitaminleri, beta karoten vb. bileşenler ile bağışıklığı güçlendiren mucize bir besindir. Sarımsak, hem bakterilerle, hem virüslerle, hem de parazitlerle savaşan bir asker gibidir. Ona doğal kokusunu veren, içerdiği allisindir. Doğal antibiyotik olarak nitelendirilen bu maddeden faydalanmak için sarımsağı çiğden ve ezerek/döverek tüketmek gerekir. Şüphesiz mutfaklarımızda aşina olduğumuz bir tat olan sarımsaklı yoğurt, bu önerinin en lezzetli yoludur. Bu lezzetin diğer bileşeni yoğurt ise fermente bir süt ürünüdür. Bağışıklık sistemi üzerinde potansiyel etkisi olduğu belirtilen probiyotik bakteriler ve CLA (konjuge linoleik asit) içerir. Sarımsağın kokusundan rahatsız olanlar sadece yoğurt yiyebilirler; ancak bebek, çocuk, gebe, emzikli ve yaşlılar gibi risk gruplarının mutlaka sarımsaklı yoğurt tüketmesini öneririm.
MEYVE SUYUNA ALTERNATİF MEYVE SALATALARI…
C vitamini, özellikle soğuk algınlığına karşı koruyucu etkisi ile bilinen bir vitamindir. Kış aylarında çıkan meyvelerin çoğu C vitamininin zengin kaynaklarıdır. Özellikle portakal, mandalina, greyfurt, vb. turunçgilleri meyve suyu olarak tüketebileceğiniz gibi, meyve salatası şeklinde diğer meyvelerle (kivi, nar, elma, ayva, armut) karıştırarak tüketebilirsiniz. Bu salataları ceviz, keten tohumu gibi Omega-3 yağ asitlerinin bitkisel kaynakları ile zenginleştirerek, bağışıklığınızı daha da güçlendirebilirsiniz. Ayrıca muazzam bir antioksidan deposu ve çok iyi bir C vitamini kaynağı olan Nar’ı, iyi birer beta-karoten kaynağı olan koyu yeşil yapraklı sebzeler (örn. ıspanak) ile birleştirin ve her gün meyveli bir yeşil salata hazırlayın. Unutmayın, meyveleri posasıyla birlikte tüketmek çok daha besleyicidir ve gereksiz basit şeker ile kalori alımını engeller.
SERT KABUKLU MEYVELER…
Bağışıklığa faydalı yağ asitleri ve E vitamininin iyi kaynağı olan ceviz, badem, fındık, fıstık, ayçekirdeği gibi sert kabuklu meyvelere beslenmenizde yer verin.
HAFTADA 2-3 KEZ BALIK YEMEYE ÖZEN GÖSTERİN…
Çalışmalar, yağlı balıklarda bulunan Omega-3 yağ asitleri ile D vitamininin bağışıklık sistemini kuvvetlendirdiğini göstermektedir. Özellikle Norveç somonu ve ton balığında yüksek oranlarda bulunan Omega-3 yağ asitlerini, denizlerimizde bulunan uskumru, hamsi ve lüfer gibi balıklara ağırlık vererek de karşılayabilirsiniz.
PROTEİN KAYNAKLAR…
Yumurta, kırmızı et, hindi, tavuk, kurubaklagiller, süt ürünleri vb. hem demir, hem çinko, hem de kaliteli protein kaynaklarını yeterli miktarda tükettiğinizden emin olun. Yeterli ve kaliteli protein alımı, bağışıklık sisteminin fonksiyonu için önemlidir.
ANTİ-GRİBAL İÇECEKLER…
Gribal enfeksiyonlara karşı koruyucu ve tedavi edici içecekler:
– Öncelikle bol bol su içmeye özen gösterin. (Günde en az 8-10 bardak)
– Çaylar: Özellikle soğuk algınlığı ve üst solonum yolu enfeksiyonlarına karşı koruyucu olan ekinezya çayı, iyi bir C vitamini kaynağı olan kuşburnu çayı, iyi bir antioksidan olan limonlu zencefil çayı, boğazı yumuşatan ıhlamur-tarçın-ayva-karanfil çayı, gribe karşı koruyucu veya tedavi edici olarak kullanılabilir.
– Meyve ve Sebze suları: Portakal-nar-havuç karışımı, maydanoz-elma-portakal karışımı meyve suları iyi birer C vitamini ve Beta karoten kaynaklarıdır.
– Her gün 1 bardak kefir (probiyotik) içmek, gribal enfeksiyonlara karşı birebirdir.
– Alkol tüketiminden kaçının.
– Maydanozlu tavuk/hindi suyuna çorba bilinen klasiklerdendir.
EK BİLGİ: ZAYIFLAMA DİYETİ YAPANLAR DİKKKAT!
Son yıllarda ülkemizde de artış gösteren obezite nedeniyle kilo vermeye çalışan bireyler, eğer hatalı diyet reçeteleri uyguluyorlarsa, seyreden grip salgınlarına karşı son derece savunmasız kalıyor ve risk grubunda yer alıyorlar. Journal of Nutrition ve Journal of The American Association’da yayınlanmış bazı çalışma sonuçlarına göre, gribal enfeksiyonların yaygın olduğu dönemlerde çok düşük kalorili, sıkı rejimlerle kilo vermeye çalışanların gribe karşı savaşmada güçlük çektikleri görülmüştür. “Yo-Yo Diyetleri” yapan, yani sık sık kilo verip-alan bireylerin ise gribe karşı koruyucu asker hücrelerinin daha az olduğu böylelikle bağışıklıklarının düştüğü saptanmıştır. Eğer siz de kilo vermeye çalışıyor, ancak sık sık hasta oluyorsanız, uyguladığınız beslenme programını gözden geçirmelisiniz. Bilinçsizce diyet yapmamalı ve bir beslenme uzmanından yardım almalısınız.
Uzm. Dyt. Melis BABAN SEVİM
