Ne kadar masum görünse de, içimize çektiğimiz bir nefes sigara dumanı 200’den fazla zehirli kimyasal içeriyor. Vücudumuzdaki tüm organlarda yaptığı ağır tahribatın sonucunda ise, erken ve ağrılı bir ölüme yol açıyor.
Sağlığına önem veren, geleceğini ve sevdiklerini düşünüp, bu bağımlılıktan kurtulmak için “Ne yapmalıyım? Nasıl başarırım?” diyenler için, sigara bağımlılığından kurtulmanın yollarını Hisar Intercontinental Hospital Sigarasız Yaşam Polikliniği Sorumlu Hekimi Uzm. Dr. Orhan Dalkılıç’a sorduk:
Sigara bağımlılığı önlenebilir bir hastalık mıdır?
Sigara bağımlılığı, önlenebilir bir hastalıktır. Bu hastalığı önlemede en büyük etken ise, sigarayı bırakma isteği ve iradesidir. Bağımlılık yapıcı bir maddeden kurtulmak her ne kadar güç olsa da, imkânsız değildir. Pek çok bağımlının zorlandığı nikotin yoksunluk belirtileri geçicidir ve yaklaşık 2-3 hafta sonrasında bu yoksunluk hissi minimum seviyeye düşer.
Sigarayla mücadelede uygulanan bilimsel yöntemler nelerdir?
– Danışmanlık,
– Genel sağlık durumu kontrolleri ve ön değerlendirme,
– Sigaranın zararlarını gösteren check-up programları, karbonmonoksit(CO) ölçümü,
– Uzman psikolog eşliğinde psikoterapi,
– Bırakma esnasında zorlanan kişilere davranış terapisi,
– Belli aralıklarla bireysel ve grup terapileri,
– 2., 4. ve 6. haftalardaki kontrollerle tedaviye uyum takibi.
Sigarayla mücadelede uygulanan tıbbi müdahaleler nelerdir?
– Reçeteli nikotin replasman ürünleri (nikotin sakızı, nikotin bandı, burun spreyi, nikotin kartuşu)
– Nonnicotine reçeteli ilaçlar
– Sigara bırakmada yararlanılan bir diğer yöntem olan ilaç tedavisinde, ilaçlar kesinlikle reçeteli olarak alınmalı
ve hekim kontrolünde kullanılmalıdır.
Sigara bırakmak isteyip, birkaç gün sonra tekrar başlayanlar için önerileriniz nelerdir?
Bağımlılarda sigara bırakma girişimleri genellikle ilk birkaç gün sonrasında başarısızlıkla sonuçlandığında, artık bırakılamayacağı düşünülüp vazgeçilir ya da sigarayı azaltarak bırakma, light sigaraya geçme gibi yöntemler denenir. Ancak bu yöntemler tamamen etkisizdir. Kendi kendine sigarayı bırakmada zorlanan kişilerin profesyonel yardım alması, sigara bağımlılığından kurtulmanın en etkili yoludur.
Sigara bağımlılığından kurtulmayı başaranlarda ne gibi olumlu değişiklikler görülür?
Yıllarca sigara kullanıp sonrasında bu bağımlılıktan kurtulmayı başaranlarda hem vücut sağlığı hem de psikolojide çok fazla olumlu değişimler görülür. Bu değişimleri şöyle sıralayabiliriz.
Sigarayı bıraktığınızda;
– İlk 20 dakikada nabız, kan basıncı, vücut ısısı normale döner.
– 24. saatin sonunda kanda karbonmonoksit gazı hızı azalır.
2 hafta – 3 ay sonrasında;
– Efor kapasiteniz artar.
– Öksürük azalır ve 3 ay içinde kaybolur.
– Balgam miktarı 2 haftada yarı yarıya azalır.
– Soluk alıp vermeniz kolaylaşır.
– Koku ve tat alma duyularınız iyileşir.
– Bağışıklık sisteminiz güçlenmeye başlar.
– Kendinizi daha dayanıklı ve güçlü hissetmeye başlarsınız.
– Diş ve parmaklarınızdaki sarı lekeler kaybolur.
Yılda;
– Kalp krizi geçirme riskiniz ilk günlerden itibaren azalmaya başlar, 1 yılın sonunda risk %50 azalır.
– Beyin kanaması ve bacaklardaki damar hastalığı riski %30-50 oranında azalır.
– Kronik bronşit ve amfizem (KOAH) gibi solunum yetmezliğine yol açabilen akciğer hastalıklarının ortaya çıkması engellenir. İlerleyen yıllarda solunum fonksiyonları iyileşir.
5. yılda;
– Ağız, gırtlak, yemek borusu, idrar torbası kanseri riski yarı yarıya azalır.
10. yılda;
– Felç olma riskiniz 5-10 yıl içinde hiç sigara içmemiş olanlarla aynı düzeye iner.
– Akciğer kanseri, ağız, gırtlak, yemek borusu, idrar torbası, böbrek, pankreas kanseri riski azalır.
15. yılda;
– Koroner damar hastalığı ve kalp krizi riski, hiç içmeyenlerinkiyle aynı dereceye iner.
