Ramazan ayında kronik hastalıkları olanların, sağlıklarını tehlikeye atmadan oruç tutabilmeleri için çok daha dikkatli davranmaları gerekiyor.
Kronik hastalıkları olan ve oruç tutmak isteyenlerin nelere dikkat etmeleri gerektiğini, Hisar Intercontinental Hospital İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Halil Kutlu Erol’a sorduk…
Kronik hastalıkları olanlar nasıl oruç tutabilir?
Kronik hastalığınız varsa, zaten düzenli olarak doktor kontrolüne gitmeniz gerekir. Kontrollerinizi Ramazan öncesi dönemde yaptırmanız çok yerinde olur. Kronik tiroid gibi bazı hastalıkları olanlar, hekimlerinin kontrolünde ilaçlarını sahur vaktinde aldıkları takdirde oruç tutabilirler. Uzun süreli açlık ve susuzluğun sorun oluşturmayacağı kronik hastalıklarda oruç tutulabilir.
Hekimlerinin izniyle hangi hastalar oruç tutabilir?
- İnsülin veya kan şekerini düşürücü özelliği olan ilaç (oral antidiyabetik) kullanan diyabet hastaları,
- Ağır kalp yetmezliği olanlar,
- Hamileler (Özellikle ilk 3 ya da son 3 ay döneminde),
- Kan şekeri sıklıkla normalin altına düşenler,
- Mide veya onikiparmak bağırsağında ülseri olanlar,
- Kronik karaciğer ve kronik böbrek hastalıkları olanlar,
- Tedavisi zor ya da ciddi bir hastalık sebebiyle bir ameliyat geçirmiş ve mutlaka düzenli beslenilmesi gereken hastalıklar (tüm kanserli ve önemli ameliyat geçirmiş hastalar gibi),
- Mevcut bir hastalığın oruç sebebiyle daha ağırlaşabileceği ya da sıhhatin bozulacağından endişe edilen hastalıkları (tüberküloz ve diğer ateşli hastalıklar gibi) olanlar kesinlikle hekimlerinin izniyle oruç tutabilirler.
Ramazan ayında sağlıklı beslenmezseniz, bu hastalıklarla savaşmak zorunda kalabilirsiniz!
Kabızlık: Sıklıkla ortaya çıkabilir. Yiyeceklerinizi dengeli olarak seçer, yeterince çiğ sebze ve meyve tüketir, unlu gıdaların kepek içermelerine özen gösterir, yeterli su içerseniz bu sorundan kurtulabilirsiniz.
Safra Kesesi Hastalıkları: Meyilli kişilerde safra kesesi hastalıkları ortaya çıkabilir. Uzun süren açlık sırasında safra kesesi içinde kalan safra koyulaşır, akışkanlığı azalır ve yeni taşların oluşum riski artar. Özellikle çok miktarda yağ içeren besinleri tüketirseniz karın ağrısı, bulantı ve kusma yaşayabilirsiniz. İftarda yediğiniz çok miktardaki yağlı besinden sonra şiddetli karın ağrıları ve safra kesesi iltihapları ortaya çıkabilir.
Peptik Ülser: Mide veya onikiparmak bağırsağında, bazen de yemek borusunda oluşan bir yaradır. En sık on iki parmak bağırsağının başlangıç kısmında ve midede görülür. Açlık ağrıları şeklinde veya özellikle gece uyandıran ve sırta yayılan karın ağrıları, yanma, kaynama, hazımsızlık, halsizlik şeklinde ortaya çıkabilir. Ağrılar midenin boş olduğu zamanlarda, öğün aralarında veya yemekten sonra belirginleşir. Birkaç dakika ya da birkaç saat devam edebilir.
Açlık, özellikle onikiparmak bağırsağı ülserinin seyrini olumsuz yönde etkiler. Ramazan aylarında birçok kimsede ülser ağrılarında artma, kanama, ülserin delinmesi gibi sorunlar ortaya çıkar. Ülkemizde, Ramazan aylarında ülserin delinmesi veya ülser kanaması nedeniyle yatan hastaların sayısında belirgin bir artış gözlenir. Bu nedenle ülseriniz varsa ve oruç tutmak istiyorsanız özel önlemler alarak mutlaka hekiminize danışın.
Gut: Gut hastalığınız varsa Ramazan’da beslenmenize özen gösterin. Diyetinize ve doktorunuzun tavsiyelerine uyun. Yağlı peynir, kırmızı et ve asitli içecekler gut atağını tetikler.
Karaciğer Hastalıkları: Özellikle kronik karaciğer hastalığınız (kronik hepatit) varsa, oruç tutmaya başlamadan önce doktor kontrolünden geçip, onun önerilerine göre hareket etmelisiniz. İftarda ve sahurda yediklerinize çok dikkat etmeli, gereğinden fazla yemek yerine, dengeli ve ölçülü miktarlarda beslenmeye özen göstermelisiniz. Ayrıca alkole bağlı karaciğer, pankreas hastalıkları bulunan alkol bağımlısı kişilerin, Ramazan ayında yapılacak destekle alkolden uzaklaşmaları sağlanabilir.
Pankreas Hastalıkları: Kronik pankreatitiniz varsa oruç tutmadan önce mutlaka doktorunuzdan onay alın. Safra kesesinde oluşan taşlar, safra kanalına düşerse, pankreasta iltihaba neden olabilir. Doktor izni olmadan kronik pankreatit hastalarının oruç tutmaması, tutacakların ise önerilere sıkı sıkıya bağlı kalmaları; kullanıyorlarsa insülin düzeylerinin ayarlanması ve pankreas enzim takviyesi yapılması gerekebilir.
Önceden belirlenmiş yemek borusu, mide, bağırsak, karaciğer, safra kesesi veya pankreas hastalığınız varsa, mutlaka doktorunuz ile görüştükten sonra oruç tutmaya başlayın.
Doktorunuz, durumunuzu değerlendirmek için bazı incelemeler yapabilir veya tedavinizde değişiklikleri gerekli görebilir. Böylece; oruç tutmanızın sağlığınız açısından mümkün olup olmadığı, oruç tutarken nelere dikkat etmeniz gerekeceği ya da ortaya çıkabilecek ne tür durumları önemli olarak algılamanız gerektiği belirlenir.
