Vücudun ağrı kesici kimyasalları olarak bilinen endorfinler, beyinde uyarıcı bir etkiyi yaratırken aynı zamanda ağrıya olan toleransınızı da artırırlar. Kafeinin hipofiz ve böbrek üstü bezlerindeki bariz etkisinin yanı sıra, merkezi sinir sistemine olan etkisi nedeniyle endorfinlerle olan ilişkisi daha karmaşıktır.
Kafein etkisi…
Kafein, vücudumuzdaki sinir sisteminde önemli rol sahibi ATP denilen bazı aracılar gibi davranmaktadır. Bu moleküller beyinde uykusuzluk halini yaratırlar. Ancak bu moleküller kafein tarafından engellendiklerinde vücudun uykuya girmesi için biyolojik işlevlerinin tamamlanmasını da engellerler. Beyinde kafein, nöron adı verilen sinir hücrelerinin ateşlenmesini hızlandırarak, hipofiz bezinde “savaş ya da kaç” modunun ortaya çıkmasına neden olur ki, bu da bize hareket katan sempatik sinir sisteminin adrenalin yoluyla uyarılamasına yol açar. Bu süreçte, bazı kişiler kendilerini daha uyanık hissederler. Bu etki endorfin salgılanmasından kaynaklanır.
Endorfinler…
Vücudumuzu enerjik tutan adrenalin hormonu gibi, endorfinler de beynimizdeki hipofiz ve hipotalamus bezlerinden salgılanır. Bu moleküller, ağrı giderme özellikleri nedeniyle vücudumuzun kendi morfini olarak adlandırılmaktadırlar. Endorfin salgılandığında, çok sayıda sinirsel algılayıcılara yapışarak ağrı eşiği artmaktadır ve böylece ağrıyı daha az hissetmemiz sağlanmış olur. Bizi mutlu eden her şeyle birlikte egzersiz yapmak, akupunktur ve cinsel ilişki sırasında endorfin düzeyinde artış olmaktadır.
Kafein ve endorfinler…
Yapılan bilimsel çalışmalar göstermiştirki; kafein kandaki beta-endorfin düzeyini uyararak, kısmi endorfin salgılanmasına yol açıyor. Ancak kandaki bu artışa rağmen beyin omirlik sıvısında bu düzeyin değişmediği gözlenmiştir. Diğer bir deyişle, kafein kana ani ve sürekli endorfin salgılanmasına yol açarken, beyin omirlik sıvısında miktarı değişmediğinden doku ve sinirleri etkilemez. Kahvenin verdiği hazzın da endorfin salgılanmasına katkıda bulunduğu düşünülmektedir.
Sağlık ve güvenlik…
Sağlıklı yetişkinler, günde 200-300 mg (2 veya 3 kupa) kahve tüketebilir. Aşırı kahve tüketimi ise sinirlilik, bulantı, baş dönmesi, sıvı kaybı, mide bozukluğu, kasılmalar gibi şikayetlere neden olabilir. Kahveye bağımlılık günde 100 mg kafein tüketiminde dahi oluşabilmektedir. Güvenli dozda kahve tüketimi konusunda doktorunuzla görüşmek sizin için en güzeli.
