Obezite, mental sağlıkla ilgili problemler ve sigara kullanımının halkı en çok etkileyen sağlık sorunları arasında yer aldığı, artık günümüzün bir gerçeğidir.
Obezitenin toplumsal açıdan birincil sağlık problemi olarak değerlendirilmesi gerektiği, artık tüm gelişmiş ve gelişmekte olan toplumlar tarafından bilinmektedir. Dünyada en çok ölüm nedeni olan kalp krizleri ve kalp hastalıklarının önlenmesinde de birincil olarak obezitenin önlenmesinin son derece önemli olduğunu söyleyebiliriz.
OBEZİTE VE RİSKLER…
Dünyadaki genel verilere bakıldığında, yetişkinler arasındaki obezite oranının yüzde 35 oranlarına kadar vardığını, yani her 3 kişiden birinin obez olduğunu; kalp hastalıklarına yakalanma ve kalp krizini yaşama olasılığının da bu kişilerde en yüksek olduğunu söylemek mümkündür. Diğer bir husus ise, obez insanların yaklaşık olarak yüzde 35’inin kan basıncı normale göre yüksektir. Obez insanlarda yaşanan hipertansiyonda, yine kalp krizinin yaşanmasında önemli bir unsurdur.
FAZLA YÜKLERİ TAŞIMAYIN…
Obez insanlar, olması gereken ağırlıktan fazlasını hayatları boyunca taşırlar. Vücutta biriken yağ; hücrelerde, damarların ve organların içinde, organ boşluklarında, organların arasındaki boşluklarda birikerek, biyolojik sağlığı adım adım yok ederken; bir yandan da taşınan ağırlığın kaslar, kemikler ve eklemler üzerindeki aşırı yüklenme sonucu bölgesel ağrılar yaşarlar. Obez insanların yüzde 40’ında, hareketle ortaya çıkan ağrılar görülmektedir. Obez insanlarda yaşanan bu ağrıları hareket doğurduğu için, bu insanlar hareketsiz kalmayı tercih ederler; bu da obezitenin daha büyük bir boyuta ulaşmasına neden olmaktadır. Obezitenin çözümlenmesi hususu, artık ülkelerin ulusal stratejik programlarına girmiştir ve obezite konusunda yapılan ulusal çalışmalar her geçen gün kendisini daha fazla hissettirmektedir.
STRES SORUNLARI VE OBEZİTE…
Obeziteden sonra davranış sağlığı ve sigara kullanımı konularının toplumu ilgilendiren en büyük sorunlar olduğunu söyleyebiliriz. Toplumlardaki stresle birlikte depresyonun gelişmesi, bağımlılık yapıcı unsurların giderek yaygınlaşması, insanların davranış değişikliklerini yaratarak, obezitenin yaygınlaşmasına neden olmaktadır. Stres, bugün toplumlarda insanlarımızın yüzde 50-55 kadarlık bir kısmını doğrudan etkilemektedir. Stres yükü, insanlarda hareketleri kısıtlamakta, yeme alışkanlıklarındaki kontrolü ortadan kaldırmakta, bedensel toksin yükünü artırarak obeziteyi teşvik etmektedir. Stresle herkes farklı şekilde başa çıkabiliyor. Stresin hangi düzeyde olduğu önemlidir. Bazen stres, sadece gündelik bir olay da olabilir. Bazen kişilerin stres olarak tanımladığı, bir davranış bozukluğu olarak klinik bakımdan tanı konulabilecek bir durum da olabilir.
SİGARA KULLANIMI VE GENEL SAĞLIK…
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de sigara kullanımı son derece yaygındır. Yapılan çalışmalar, dünyada ortalama her 3 kişiden birinin sigara içtiğini ortaya koymaktadır. Yapılan çalışmalara göre, anneler arasında sigara kullanımı yaklaşık olarak ortalama yüzde 25 oranındadır. Sigara kullanan insanlarda kanserler ve organ rahatsızlıkları, içmeyen kişilere göre çok fazladır. Sigara bırakma politikalarının etkinliklerinin artırılmasıyla sigara kullanıcıları ve kullanım azaltılabilir, sigaraya bağlı hastalıklar da azaltılabilir.
Uzm. Dr. Sinan İBİŞ
