Son günlerde sık sık duyduğumuz laktoz intoleransı doğuştan geliyorsa, kişinin kullandığı diş macununa bile dikkat etmesi gerektiğini biliyor muydunuz? Laktoz intoleransının türlerini ve bu problemi yaşayan kişilerin yapması gerekenleri, Hisar Intercontinental Hospital Beslenme ve Diyet Uzmanı Elif Karacanoğlu’ndan öğrendik.
En yoğun laktoz, anne sütündedir…
Süt şekeri (karbonhidratı) diye de bilinen laktoz, anne sütünde % 6,5-7; hayvan sütlerinde ise % 4,5-5 oranında bulunur. Sütte başka şeker kaynağı bulunmaz. İnce bağırsakta laktaz enzimi ile parçalanır, kana geçer. Laktoz intoleransı veya sütü sindirememe, süt şekeri alerjisi 3 aşamada incelenir:
Doğumsal-primer laktoz intolerans: Yeni doğanda beslenmenin başlamasını takiben sulu dışkı, kusma ve sıvı kaybı bulguları görülür. Dışkılar sulu ve köpüklüdür. Doğumsal laktaz yetersizliği tespit edildiğinde, süt ve süt ürünlerinin diyetten çıkarılması iyileşme sağlar.
Geç başlangıçlı hipolaktazi: İnsanların çoğunda vardır. Kalıtsaldır. 3- 6 yaş arasında laktoz alımının ardından 8 saat içinde ishal, gaz, kramp şeklinde karın ağrılarının % 30-80’inin laktoz intoleransından kaynaklanabileceği bildirilmektedir. Hastalar laktozu fermente ürünlerle yani yoğurt, peynir olarak tüketebilmektedir.
Sekonder laktoz intoleransı: İki yaş altı çocuklarda en sık görülen emilim bozukluğudur. Bu grupta, çocuk veya yetişkinde ishal görülmeksizin, ağrı ve yakınmalarına bağlı sütlü besinlerin tüketimini azaltma görülür. Bu tür yakınmalarda, deneme yanılma yoluyla diyet düzenlenebilir. Kişinin tolerans düzeyine göre diyet açılır veya kısıtlanabilir.
Doğuştan laktoz intoleransınız varsa, bu besinlerden uzak durun!
- Süt, yoğurt, çökelek, süt tozu, dondurma, salep,
- Sütlü tatlılar (muhallebi, sütlaç, sütlü puding vb.),
- Sütlü domates çorbası, hazır çorbalar,
- Bisküvi, kraker, çikolata, gofret vb,
- Süt ve türevlerinin girdiği kek, kurabiye, pasta vb,
- Sütlü sos ve püreler,
- Margarin, tereyağı, kaymak, krema,
- Yağda kızartma ve kavurmalar,
- Yağ içeriği yüksek besinler,
- Laktoz içeren diş macunları,
- İçeriği bilinmeyen her türlü besin,
Bu besinleri dikkatli tüketin!
Yoğurt;
Laktoz intoleransı olan bireyler yoğurdu daha kolay sindirebilir. Bunun bir nedeni, süt yoğurda fermente olurken, laktozun % 70’inin parçalanması, bir diğer nedeni de laktozu sindirmeye yardım eden bir enzimin bulunmasıdır. Sekonder laktoz intoleransı olan bireyler, yoğurdu genellikle daha kolay tolere edebilir.
Peynir;
Peynir yapımından sonra laktoz yaklaşık 10 gün içinde laktik aside dönüşür. Genellikle peynirlerin laktozsuz olması için 90 günden fazla olgunlaşmış olması gerekir. Sekonder laktoz intoleransında, belirtiler azaldıktan bir süre sonra laktozlu besinler yavaş yavaş verilebilir. Bu diyetlerde 1 kısım laktozlu, 3 kısım laktozsuz besinler verilerek başlangıç yapılır.
