Obezitede risk faktörleri yaşamın erken evrelerinde başlar. Yapılan çalışmalara göre, daha henüz bebek doğmadan obezite konusunda risk altında olabilir.
Çocukluk çağında obezite, 8 ayrı risk faktörü öne çıkmaktadır. Ancak henüz çocuk doğmadan veya henüz altı bağlanırken, karşı karşıya olduğu risk faktörleri bulunmaktadır. Bunlar genellikle çocuğun 7 yaşına gelene dek obez olmasına neden olan risk faktörleridir:
– Anne babanın obez olması
– Fazla doğum kilosu
– 3 yaşında 8 saatten fazla televizyon seyredilmesi
– 3 yaşındayken bir gecede 10,5 saatten az uyunması
– Daha henüz küçükken iri olması
– Bir yaşında hızlı kilo alınması
– Doğum ve 2 yaş arası hızlı büyüme
– Okul öncesi yıllarda vücut yağının erken gelişimi (normalde 5-6 yaşlarında vücut yağı artmalıdır)
OBEZİTEDE ARTIŞ…
Çocukluk obezitesi, gelişmiş ülkeler başta olmak üzere tüm dünyada artmaya devam etmektedir. ABD’de yapılan araştırmalarda, 06-19 yaşları arasındaki çocukların yüzde 16’sının 1999-2000 yılları arasında obez olduğu gözlemleniyor. Verilere göre, 1988-1994 yılları arasında çocuklarda yüzde 45 oranında normalden fazla kilo artış kaydedilmiş. Ancak, bu çocukların hepsi obez değilmiş. Obezite, aşırı kiloluluğun en uç noktasıdır. Obezite, tüm yaşamı etkileyen bir sorundur. Aşırı kilolu veya obez çocuklar, büyürken problemlerle karşılaşırlar. Ayrıca birçok sağlık problemi konusunda da risk taşırlar. İngiltere’de 9.000 çocuk üzerinde yapılan bir çalışmada, 1.000 çocukta yukarıda sayılan obezite risk faktörlerinin bazılarının bulunduğu gösterilmiş.
ÇOCUK ANNE VEYA BABASINA ÇEKER Mİ?
Eğer anne ve babadan biri veya her ikisi obez ise, çocuğun 7 yaşına gelene kadar obez olma riski fazladır. Eğer her iki evebeyn obez ise risk daha fazladır. Daha önce yapılan çalışmalarda da ailede obezitenin çocuk için bir risk faktörü olduğu ortaya konmuştu. Araştırmacılar, erken hamilelikte annenin obez olmasının, çocuğun 2-4 yaşlarında obez olma riskini iki katından daha fazla artırdığını ortaya koymuş.
UYUMA VE TELEVİZYON SEYRETME ZAMANLARI ÖNEMLİ MİDİR?
Daha fazla uyku uyumak ve daha az televizyon seyretmek, çocuğun 7 yaşına gelene dek obez olma riskini azalttığını ortaya konmuştur. Bu etki mekanizması tam olarak anlaşılabilmiş değildir. Bu etkinin, fiziksel olarak aktif çocukların daha fazla uyumasından mı, yoksa televizyon karşısında yenen atıştırmalıklardan mı kaynaklandığı anlaşılamamıştır. Bu risk faktörleri değiştirilebilir. Aileler, eğer kendi kilo problemlerinde çözüm bulabilir ve sağlıklı bir yaşam biçimini benimserse, çocuklar da onları örnek alacaktır. Gelecekte yapılacak çalışmalarda doğum öncesi, bebeklik ve erken çocukluk evrelerindeki risk faktörlerinin değiştirilmeye çalışma yolları araştırılmalıdır.
Uzm. Dr. Sinan İBİŞ
