Hamilelik süreci boyunca bebeğinizle konuştunuz, ona güzel kitaplar okuyacağınız sözünü de verdiniz. Peki, bebeğinizle gerçek tanışmanızdan sonra hangi dönemde ona kitap okumaya başlamanız gerektiğini biliyor musunuz?
Bu sorunun yanıtını, Hisar Intercontinental Hospital Çocuk Psikoloğu Seval Uslu Yazıcı’dan öğrendik.
Aslında hayatımızın her döneminde başucumuzdan ayırmamamız gereken kitapların, bebek gelişiminde çok önemli bir araç olduğunun altını çizen Yazıcı; “Çevrenizdeki ses, koku, tat, renk, şekil, dokunma gibi tüm uyaranlar, bebeğiniz doğduğu andan itibaren onun beyninde yer edinmeye ve işlenmeye başlar. Uyarılan beyin hücreleri birbirleri ile etkileşime girerek, milyonlarca sinaptik bağ oluşur. Bu bağlar, aslında bebeğinizin tüm hayatı boyunca kullanacağı beyin kapasitesinin temellerini oluşturmaya başlamıştır. Ağaç yaşken eğilir deyiminde olduğu gibi, bebeğiniz de hayata merhaba dediği ilk yıllarında ne kadar çok kaliteli uyaran ile tekrarlı olarak karşılaşırsa, bu bağlar o kadar çok korunur ve kullanılır. Bu noktada, anne baba olarak mümkün olduğunca onun zihinsel gelişimini destekleyen, onların görsel, işitsel ve dokunsal duyularını harekete geçiren kitapları tercih etmeniz gerekir” açıklamasında bulundu.
Bebeğinizin ilk kitabı nasıl olmalı?
– Bebeğinizi ilk kitabıyla bir yaş civarında tanıştırın.
– Kısa ve az cümlelerden oluşan, bol renkli bir kitap olsun.
– Büyük resimleri olan, üzerine dokunduğunda hissedebileceği kabartmaların olduğu kalın yapraklı kitapları tercih edin.
– Kitabın sayfalarını çevirmesine yardımcı olun ve dikkatini resimlere yöneltmesini sağlayın.
– Kitabın hikayesi 1-2 cümleden meydana gelen net ve somut ifadelerden oluşsun. Karmaşık cümlelerin olduğu, soyut ifadelerin kullanıldığı kitaplar çocuğunuzun ilgisini artırmak yerine azaltacaktır.-
– Kitap okumayı etkinlik haline getirin ve onu mümkün olduğunca çok dahil edin. Bu onun için daha isteyerek katılacağı bir etkinlik haline dönüşecektir.
2-5 yaş dönemi kitaplarının özellikleri…
2-5 yaş arası çocuklar için hissedebileceği, dokunabileceği ve hayal kurabilmesine imkan verebilecek üç boyutlu resimlerin olduğu kitapları tercih edin. Onun anlayabileceği sadelikte ve kısa cümlelerden oluşan hikayeleri resimlerle ilişkilendirerek anlatırsanız, daha çok dikkatini çekersiniz. Siz sıkılsanız da, her kitabı 5-6 kez okumanız gerekebilir.
Çünkü bu yaş dönemindeki çocuklar, aynı şeyleri duymaktan hoşlanırlar. Birkaç okumadan sonra, bazı yerleri tamamlayabilmesi için kendisine fırsat tanırsanız, kitap okumak onun için daha eğlenceli hale gelecektir. Tek başına kitabı alıp, aklında kalanlarla kitabı tekrar okuması sık rastlanılan bir durumdur. Bu durumda anne baba olarak size düşen görev, kendi kendine uydurduğu hikayeyi düzeltmek yerine, kendi hikayesini oluşturmasına izin vermektir.
Kitap okumayı interaktif hale getirin…
Kitabı vurgu yaparak okursanız, hikayeye duygu katmanızın yanı sıra canlılık da kazandırırsınız. Bu tutum, çocuğun kitaba karşı ilgisini artırır. Aralarda sorular sorarak neden-sonuç ilişkisini kurmasına fırsat vermek (sence şimdi ne olacak?), duyguları tanımasını sağlamak (sence burada ne hissetmiş olabilir?), olaylarla ilgili kendi kişisel yorumlarını sormak (sence böyle bir durumda ne yapılabilirdi?), düşünce ve duygu gelişimini destekler. Kitap okuma eylemini ne kadar çok interaktif hale getirirseniz, çocuğunuz da o kadar zevk alacaktır.
Bebeğinize kitap okumanız sadece zihinsel gelişimini desteklemez…
Birlikte kitap okumak sadece bebeğinizin zeka gelişimi için değil, aynı zamanda onunla kalite zaman geçirmeniz için de önemlidir. Ancak birlikte kitap okumak için çocuklarınızla düzenli olarak zaman geçirmeniz gerekir. Çünkü kitap okumayı bir rutin haline getirdiğinizde, hayatı tekrar ederek öğrenen ve büyüyen çocuğunuz bunu sizden düzenli olarak isteyecektir. Çocuğunuza kitap okumanızın öğrenme dışında da pek çok yararı vardır. Öncelikle anne baba ile çocuk arasındaki bağın güçlenmesini sağlar. Çocuğunuz daha çok dinlemeye, neden sonuç ilişkisi kurabilmeye, hayal gücünü ve yaratıcılığını desteklemeye başlar.
Kitap okunurken çocuk hayal kurmaya başlar, kendi algı süzgecinden geçirerek kafasında kendi masalını oluşturur, henüz somut işlemler döneminde olan çocuk, bu sayede soyut düşünebilme becerisini geliştirmeye başlar. Bir kitaba odaklanarak, dikkatini sürdürebilme becerisi gelişmeye başlar. Yeni kelimeler öğrenmesiyle birlikte kelime dağarcığı zenginleşir. Konuşma ve dil gelişimi hızlanır. Resimli çocuk kitapları bir yandan zihinsel gelişimi desteklerken, bir yandan da çocuk için ileriki yaşlarda çok önemli olacak olan okuma ve araştırma alışkanlığının ilk basamaklarını oluşturur.
