Osmanlı Devleti tarafından yaptırılan birçok mimari esere imzasını atan Balyan Ailesi için, Üsküdar Surp Haç Ermeni Mezarlığı’ndaki Balyan Aile Kabristanı’nda hayırsever Hraç ve Hagop Kırmızıyan kardeşlerin sponsorluğunda yaptırılan Balyan Anıt Mezarı açıldı.
Üsküdar Surp Haç Ermeni Mezarlığı’nda düzenlenen törene Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Ömer Arısoy, Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem, Türkiye Ermenileri Patrik Genel Vekili Aram Ateşyan, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, Şişli Belediye Başkanı Hayri İnönü ve Türkiye Ermeni cemaatinden vatandaşlar katıldı.
TÜRKİYE’DEKİ ZENGİN MİMARİYE BÜYÜK HİZMETLERİ VAR…
Müsteşar Arısoy, törendeki konuşmasında birçok medeniyete ve inanca ev sahipliği yapan Türkiye’nin zengin mimarisiyle her zaman ilgi odağı olduğunu belirterek; “Bu mimarinin oluşmasında Türk mimarların yanı sıra başka etnik kökenlere mensup mimarların da çok büyük katkıları bulunmuştur. 18. ve 19. yüzyılda hassa mimari olarak Osmanlı Devleti tarafından yaptırılan birçok esere imzasını atan Balyan Ailesi de, Türkiye’deki zengin mimariye hizmet eden en önemli mimar ailelerden biridir. İstanbul’a müthiş bir siluet kazandıran Balyan Ailesi’nin mensubu, Dolmabahçe Sarayı’nın ve birçok eşsiz yapının mimarı Garabet Balyan’ın kaybolan mezar taşının bulunarak aile kabristanıyla buluşması, bizler için de sevinç kaynağıdır. Bu emektar ailenin yıllar sonra bir anıt mezara kavuşması, bizi ziyadesiyle memnun etmiştir” dedi.
İSTANBUL’DA MİMARİ GELİŞMEYE IŞIK TUTTULAR…
Kadir Topbaş da Balyan Ailesi’nin 5 kuşak İstanbul’da saray mimarı ve müteahhit olarak ciddi işler yaptığını hatırlatarak; “Övünçle bahsettiğimiz birçok eser, Dolmabahçe Sarayı’ndan Beyazıt Kulesi’ne kadar kasırlar, camiler, önemli eserler ortaya koymuşlardır. Her biri yeni bir akımın, tarzın İstanbul’da temsilcileri olmuş ve burada mimari gelişmeye de ışık tutmuştur” şeklinde konuştu. Bazı insanların yaşadıkları sürece unutulmaz eserler ortaya koyduğuna ve eserlerinin her zaman konuşulduğuna değinen Topbaş, İstanbul’un bu anlamda çok zengin bir kent olduğunu vurguladı.
ORTAK KÜLTÜREL MİRASIN TEMSİLCİLERİ…
Hraç Kırmızıyan, Balyan Ailesi’nin ortak kültürel mirası temsil ettiğini dile getirerek, kardeşiyle proje için çaba harcamalarının sebebini “Balyan Ailesi’ne asıl yakışanın bu olduğu düşüncesi” şeklinde açıkladı. Kırmızıyan; “Var olan aile mezarını bu çok kıymetli soyadına yaraşır bir şekilde yenileyerek, bir anıt mezara dönüştürmeyi arzu ettik. Bunu yaparken de bize hayat veren, bizi dürüst ve çalışkan bireyler olarak yetiştiren, yaşamlarının ilk günlerini, gençliklerini İstanbul’un eşsiz bir köşesi olan Üsküdar’da geçiren değerli babamız Vahram ve sevgili annemiz Şınorik Kırmızıyan’ın unutulmaz anılarına ithaf ettik” bilgisini verdi.
BALYAN ANIT MEZARI HAKKINDA…
Hraç ve Hagop Kırmızıyan kardeşlerin sponsorluğunda yaptırılan Balyan Anıt Mezarı, mimar Tavit Aynalı’nın imzasını taşıyor. Aynalı, projeyi bir Balyan eseri olan Beşiktaş Meryem Ana Kilisesesi’nin Horan (Sunak) bölümünden ilham alarak hayata geçirdi. Uygulamanın mühendislik işleri ise Nazar Binatlı tarafından gerçekleştirildi. Balyanlara “yarattıkları görkemli eserlere yaraşır” bir anıt mezar fikri, yaşamını Fransa’da sürdüren Hraç Kırmızıyan tarafından ortaya atıldı. Projenin önderliğini ve tüm koordinasyonunu mimar Kevork Özkaragöz üstlendi. Anıt mezar için Ermeni Mimar ve Mühendisler Derneği (HAYCAR) çatısı altında 6 ayrı proje sunumu değerlendirildi ve Tavit Aynalı’nın projesi üzerinde fikir birliğine varıldı. Proje, Aralık 2013’te şekillendi. Anıt mezar projesi, 3’er metrelik tek parça mermer sütunlar ve üzerilerine yerleşen kubbe ve kemerden meydana getirildi. Arka bölümde yer alan blok mermerlerde, Balyan Ailesi’nin belli başlı eserlerinin isimleri ve Osmanlı Tuğrası bulunuyor.
Osmanlı Devleti tarafından yaptırılan birçok mimari esere imzasını atan Balyan Ailesi için, Üsküdar Surp Haç Ermeni Mezarlığı’ndaki Balyan Aile Kabristanı’nda hayırsever Hraç ve Hagop Kırmızıyan kardeşlerin sponsorluğunda yaptırılan Balyan Anıt Mezarı açıldı.
