“Periferal ödem” de denilen bacaklardaki ödem veya şişlik, yaşlılar arasında yaygın olarak görülen bir sorundur. Bacaktaki ödemi azaltacak genel tedaviler vardır. Ancak en iyi sonuçlar için ödemin nedeninin bulunup çözülmesi gerekir.
Bacak ödemi; kalp rahatsızlığı, dolaşım sorunları veya böbrek rahatsızlığı sonucu oluşabilir. Bunun dışında halk arasında “guvatr” olarak bilinen, “hipotroidi” adı verilen hastalıkta da bacaklarda ve hatta tüm vücutta şişlik olabilmektedir. Genetik olarak bazı insanların bacaklarındaki gerek toplar damarlarda ve lenf damarlarındaki yetmezlik sonucunda da bacaklarda şişlik olabilmekte, selülit adı verilen bacak genişlemelerini ortaya çıkarabilmektedir.
ANA SEBEP TEDAVİ EDİLMELİ…
Kalp ve böbrek rahatsızlıkları ile diğer hastalıklar, bacakta ödeme neden olabilmektedir. Öncelikle ilaç tedavisi ve doktorun önereceği tedavi protokolleri ile bu tip bacak ödemini azaltmak mümkündür. Hastalıkların olmadığı durumlarda veya erken dönemlerinde, basit bacak ödemi tabiri kullanılmakla birlikte, bu problemlerde ise aşağıda sıralanan diğer tedaviler yeterli olacaktır:
BACAKLARIN YÜKSEĞE KALDIRILMASI…
Bacakların yukarı kaldırılması ödemi azaltabilir. Uzandığınız zaman, bacaklarınızı kalp seviyesinin üstüne kaldırmanız tavsiye edilmektedir. Eğer mümkünse, bacaklarınızı otururken de bir tabure üzerine kaldırınız. Yatarken, bacaklarınızı bir yastıkla yükseğe kaldırınız.
HAREKET…
Eğer uzun süreli ayakta veya oturur pozisyonda kalıyorsanız, düzenli aralar vermeli ve hareket etmelisiniz. Çok ayakta durduğunuzda kan bacaklarınızda toplanır. Uzun süre oturduğunuzda ise, bacağınızdaki ana kan damarlarına baskı uygularsınız. Bu da normal dolaşıma engel olur. Sık sık hareket ederek, yeterli dolaşımı elde etmeye çalışın.
DESTEKLEYİCİ ÇORAPLAR…
Destekleyici çoraplar, bacaktaki şişliği kontrol edebilir. Eğer probleminiz fazlaysa, doktorunuzdan bir destekleyici çorap reçetesi yazmasını isteyebilirsiniz. Destekleyici çoraplar, periferal kan damarlarına baskı yaparak, kalbe doğru kan dolaşımına yardımcı olur ve ödemi azaltır.
DÜŞÜK TUZLU DİYET…
Aşırı tuz, vücutta su tutumuna neden olur. Düşük tuzlu bir beslenme tarzı, su tutumunu ve bacak ödemini azaltacaktır.
KİLO KONTROLÜ…
Aşırı kilolu olmak, dolaşım bozukluğuna yol açar. Vücut ağırlığının korunması bacaktaki şişliği azaltır.
SIKI GİYSİLER…
Sıkı ve rahatsız giysilerden kaçının. Normal dolaşımı engelleyen herşey, periferal ödeme yol açar.
İDRAR SÖKTÜRÜCÜLER…
Bazen doktorlar, bir idrar söktürücü olarak adlandırılan “diüretikler” ile vücuttan aşırı sıvı toplanmasını atmaya çalışır. Kalp veya böbrek hastalarının, çoğu zaman diüretik kullanarak ödemi atmaları gerekmektedir.
PNÖMATİK KOMPRESYON…
Bacakları, kolları şişen insanların şişliklerini ve şişliklerin verdiği şikâyetleri azaltmak için hava ile çalışan, bacaklara ve kollara giydirilerek bu kısımlara metotlu hava masajı uygulayan sistemlerdir. Dünyada çok yaygın kullanılmaktadır.
KARBOKSİTERAPİ…
Şiş dokular içerisine medikal hale getirilmiş karbondioksit gazı enjekte edilmekte, enjekte edilen karbondioksit gazı kılcal damarları güçlendirerek, bacaklardaki yetersiz dolaşımı güçlendirmekte ve şişliklerin hızla azalmasına yardım etmektedir.
SONOTERAPİ…
Özellikle yüksek frekanslı ses dalgalarının bacaklara veya şiş bölgelere uygulanması ile bu bölgelerdeki yavaşlamış kılcal damar dolaşımı güçlendirilerek şişlikler azaltılabilmektedir.
- Uzm. Dr. Sinan İBİŞ
